انقلاب هوش مصنوعی و آینده؛ تهدید واقعی کجاست؟

دیگر تردیدی وجود ندارد که عصر انقلابی فناوری هوش مصنوعی آغاز شده و در همین مدت چنان ابعاد و کاربردهایش گسترش یافته که نمی توان در مورد عمق نفوذ آن و قابلیت هایش در یک دهه آینده و بعدتر از آن با قاطعیت اظهار نظر کرد.

هوش مصنوعی می تواند کیفیت زندگی ما را به شکل شگفت انگیزی بهبود ببخشد و کمک کند تا درک تازه ای از ناشناخته های عالم هستی به دست بیاوریم. اما از دیگر سو بسیاری از چهره های مطرح عرصه تکنولوژی نگران رهاسازی این فناوری و گسترش بی محابای آن هستند.

خیزش ماشین ها؛ مسئله این نیستساندار پیچای مدیرعامل خوش فکر کمپانی گوگل اخیراً در یک مصاحبه هوش مصنوعی را به «آتش» تشبیه کرده بود. یعنی چیزی که هم می تواند بسیار مخرب و خطرناک باشد و هم تصور ادامه زندگی بدون آن واقعاً دشوار است. بشریت ریسک استفاده از آتش را پذیرفت و در کنار بهره مندی از مزایایش تاوان آن را نیز داد. آما آیا بالاخره روزی آتش هوش مصنوعی نیز دامان بشریت را خواهد گرفت؟

پیش از آن که به سراغ هر حرفی برویم باید مشخص کنیم که منظور پیچای از تشبیه فناوری هوش مصنوعی به آتش هیچ ارتباطی با یک پایان غم انگیز آخر الزمانی که در آنها ماشین ها به هوش مطلق رسیده، بر علیه انسان ها قیام کرده و آنها را به بردگی می گیرند نمی شود.

مسئله اصلی این است که اصولاً تکیه زیاد و وابسته سازی بیش از حد زندگی انسان به یک فناوری -که هنوز همه جنبه های آن به خوبی شناخته نشده- می تواند یک ریسک و تهدید به حساب بیاید. این دیدگاه فارغ از فرضی است که در آن امکان دستیابی یک ماشین به خودآگاهی با کمک هوش مصنوعی وجود دارد.

ماشین های امروزی می توانند هزاران برابر سریع تر از ما حجم بسیار عظیمی از داده ها را تحلیل و رفتار خود را برای افزایش کارایی در یادگیری و وفق یافت با شرایط جدید تغییر دهند. از این منظر باید گفت که جنبه انسانی کامپیوترها در تطابق پذیری بیشتر از ماست. نگران کننده تر آن که این جنبه هر میزان که بارزتر و توسعه یافته تر بشود، توان انسان برای درک ساز و کار تصمیم گیری ماشین ها کاهش می یابد و ممکن است روزی برسد که ما دیگر قادر به پیش بینی و نظارت بر نتایج خروجی از تحلیل داده ها توسط رایانه ها نباشیم.پیشرفت پر شتاب یادگیری ماشین که منجر به افزایش مهارت های یک هوش مصنوعی به صورت تصاعدی می شود، در نهایت منجر به تولید کامپیوترهایی خواهد شد که قابلیت هایی کاملاً فراتر از انسان ها دارند.

ساندار پیچای مدیر عامل گوگل:

«هوش مصنوعی یکی از مهمترین چیز هایی است که انسان در حال حاضر روی آن کار می کند. اهمیت آن از کشف آتش یا الکتریسیته نیز بالاتر است. هوش مصنوعی ظرفیت آن را دارد که بزرگترین پیشرفت های ممکن را برای ما رقم بزند... اما ما می بایست بر جنبه های منفی آن نیز فائق بیاییم.»

همان طور که پیش تر گفتیم عده زیادی نگران بیش از حد هوشمند شدن ماشین ها و شورش احتمالی آنها بر علیه خودمان هستند، اما تهدیدی حتمی تر و نزدیک تر نیز وجود دارد. این که هوش مصنوعی حتی اگر مطیع و رام باقی بماند، باز هم اسلحه ای قدرتمند خواهد بود که در دست های نا اهلان می تواند خسارت هایی بزرگ را به بار بیاورد.

یکی از اصلی ترین مولفه های قدرت در آینده امکان تحلیل موثر و سریع ابر داده هاست. کاری که هوش مصنوعی و یادگیری ماشین هر روز در آن خبره تر می شوند. بدین سان دولت ها می توانند کنترل و نظارت خود روی شهروندانشان را افزایش داده و به شکل موثرتری به محدود سازی حریم های خصوصی اقدام نمایند. افکار سنجی و تحلیل و پیش بینی رویکردهای سیاسی و هدایت افکار عمومی دیگر جنبه هایی است که می بایست از بابت آنها نگران بود.

کمپانی های بزرگ می توانند تحقیقات خود را هدفمندتر کرده و ریسک تجاری را پایین تر بیاورند. به طور حتم همین ابزار نیز می تواند روزی در اختیار جنایتکاران و تروریست ها قرار بگیرد.

نتیجه این که نگرانی از پیشرفت سریع هوش مصنوعی بیشتر از آن که ناشی از خطر بالقوه ماشین های فوق پیشرفته باشد، ناشی از قدرتی است که این ماشین ها در کنترل انسان ها ایجاد می کنند. این دقیقاً همان هشداری است که افرادی چون استیفن هاوکینگ و ایلان ماسک مدت هاست آن را مطرح ساخته اند.

نتایج می تواند توسط برخی خطاها که در عمق ذهن مصنوعی ماشین های هوشمند -به صورت تصادفی یا ناشی از داده های ورودی غلط- وجود دارد دستخوش تغییر شوند. یافتن چنین خطاهایی با پیچیده تر شدن الگوریتم های تحلیلی دشوارتر و در نهایت نا ممکن خواهد شد. تکیه مطلق روی این چنین نتایج نامطمئنی می تواند عواقب ناگواری به دنبال داشته باشد.یکی دیگر از خطراتی که وابستگی بیش از حد به فناوری یادگیری ماشین می تواند به دنبال داشته باشد مربوط به نحوه نتیجه گیری ها است. هرقدر که نقش انسان در تولید داده های خروجی یا تصمیم سازی ماشین های بهره مند از هوش مصنوعی کاهش یابد، پیش بینی و یافتن عیب های احتمالی نیز دشوارتر می شود.

این تازه در صورتی است که احتمال بسیار قویِ دستکاری عمدی الگوریتم های یادگیری ماشین به جهت خرابکاری یا نیل به اهداف خاص را در نظر نگیریم. سامانه هوشمند مدیریت ترافیک شهری را در نظر بگیرید که در اختیار مجموعه ای از الگوریتم های معیوب یا دستکاری شده باشد.

اینجا با دوگانه ای مواجه هستیم که حفظ تعادل میان دو قطب آن ناممکن و یا واقعاً دشوار است. این که ماشین ها برای هوشمندتر شدن نیاز به پیچیده تر شدن دارند و از آن طرف هوش مصنوعی پیچیده تر به معنی کاهش قابلیت رصد شدن است.

مخلوقی که همچون خالقش فکر می کند

علی رغم همه نگرانی هایی که به آنها اشاره شد، مدیر عامل گوگل تا حدود زیادی اطمینان دارد که انسان در نهایت قادر خواهد بود با کمترین خسارت از مزایای متعدد فناوری مورد بحث در بهبود زندگی خود استفاده کند. از دیدگاه او شاید در مواردی چون حل معضل تغییرات آب و هوایی هیچ راه حل دیگری جز هوش مصنوعی در پیش روی ما وجود نداشته باشد.

او در عین حال روی اهمیت رسیدن به یک توافق عمومی بر سر مشکلاتی که انسان ها می بایست در حل آنها از این تکنولوژی استفاده کنند تاکید دارد. چنین بینشی کاملاً شرافتمندانه است، اما در واقع نقش نفوذ میل و گرایش های درونی انسان ها را در نظر نمی گیرد.

نکته اساسی اینجاست که فناوری یادگیری ماشین هرقدر هم که پیشرفته باشد، باز هم بر پایه داده هایی شکل خواهد گرفت که ما انسان ها در اختیارش قرار می دهیم. مفاهیمی مانند «درست و غلط» یا «هنجار و ناهنجار» تا حدود زیادی برگرفته از دیدگاه ها و جهان بینی ما انسان ها هستند.

نتیجه این که به نظر می رسد ماشین های آینده نیز همانند انسان ها خروجی های متفاوتی را بر اساس داده های یکسان ارائه دهند. افزایش دیدگاه های مختلف خود منجر به پیچیده تر شدن روندها خواهد شد و دنیای ما همین حالا و بدون عقل های مصنوعی نیز از این جهت پیچیده هست.بنابراین ماشین های هوشمند آینده مخلوقاتی خواهند بود که در کنار حقایق علمی، منعکس کننده باورهای خالقین خود نیز خواهند بود. تفاوت میان انسان ها فقط منجر به تفاوت در گزاره های اولیه ذهنی نمی شود، بلکه می تواند روش های حل مسئله نیز دچار تشتت و چند دستگی نماید.

ما قرار است چطور در مقابل تحلیل ها یا تصمیم های صادر شده از هوش مصنوعی واکنش نشان دهیم، اگر که آنها با باورهای اخلاقی و اجتماعی خود در تناقض ببینیم؟ این شاید مهمترین چالش پیش روی ماست که می بایست قبل از سپردن آینده دنیای خود به دست رایانه های فوق هوشمند به آن پاسخ دهیم.

شاید چنین بحث هایی در حوزه درمان سرطان یا بهبود عملکرد سفینه های فضایی هرگز مطرح نشود، اما وقتی بحث به حوزه رفع مشکلات و معضلات جهانی و به خصوص چالش هایی که جوامع انسانی به صورت مستقیم در آنها دخیل هستند برسد، سوال ها شروع به مطرح شدن می کنند.

اینجاست که پای بحث های عمیق تری چون فلسفه، ایدئولوژی و مذهب نیز به میان خواهد آمد. سوالاتی اساسی وجود دارند که پیش از پرورش عقل های دیجیتالی می بایست به آنها پاسخ دهیم، وگرنه ظهور ایدئولوژی های جدید و حتی مذاهب تازه دیجیتالی منجر به حل هیچ مشکلی نخواهد شد.

آتشی که می سوزد یا آتشی که می سازد؟

در کتاب ادیسه هومر جمله ای جالب وجود دارد که بی ارتباط با وضع فعلی و آینده فناوری هوش مصنوعی نیست. هومر می نویسد: «ذات شمشیر خود تحریک کننده اعمال خشونت آمیز است.»

وقتی به ظاهر مسئله نگاه کنیم، یادگیری ماشین و هوش مصنوعی پتانسیلی فوق العاده برای بهبود شرایط زندگی ما و حل بسیاری از معضلات بزرگ حیات بشری دارد. البته قرار گرفتن آن در دست افراد ناشایست می تواند منجر به بروز مشکلات حتی بزرگتر و پیچیده تر گردد.

اگر یک لایه پایین تر رویم، قدرت ابر داده ها و افزایش نفوذ هوش مصنوعی به عنوان ذهنی که نمی توان به تصمیمات و داده های آن با اطمینان نگاه کرد، خود می تواند منجر به بروز چالش های جدید در حوزه هایی مثل اقتصاد، سیاست و اخلاقیات شود.

اگر کمی منطقی باشیم، نباید نگرانی چندانی از بابت ظهور ربات های نابودگر به دل راه دهیم. بلکه به مانند تمام قرن های گذشته، بیش از هر چیزی باید از تمایلات ذهنی انسان ها و قدرت تخریبگر تفاوت ها بترسیم.

به بیان دیگر، انسان ها هنوز و احتمالاً برای همیشه بزرگترین تهدید برای حیات خود باقی خواهند ماند و فناوری های جدید، هر قدر هم پیشرفته باز هم ابزاری با کاربردهای دوگانه و در کنترل ما باقی می مانند.

دانشگاه تولین و تلاش برای کمک به معتادان از طریق واقعیت مجازی

استفاده از واقعیت مجازی برای کمک به مبتلایان به بیماری های روانی از طریق بازسازی عوامل برانگیختگی در محیطی امن، موضوع چندان تازه ای نیست، اما رییس یکی از دانشکده های دانشگاه تولین می خواهد به صورت خاص از این تکنیک برای کمک به معتادان استفاده کند. پاتریک بوردنیک، رییس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تولین تجربیات فراوانی در آزمایش های مبتنی بر واقعیت مجازی داشته و حالا معتقد است که این تکنولوژی به پیشرفت لازم برای تحقق چشم اندازی های وی رسیده.

به کمک استارتاپی به نام Limbix که تجربیاتی در این زمینه دارد، بوردنیک امیدوار است قادر به بازسازی وضعیتی باشد که میل شدید را در معتادان بر می انگیزد؛ اما با این تفاوت که همه چیز در محیطی امن صورت می گیرد و متخصصین حرفه ای، شخص را زیر نظر دارند.

یادگیری این موضوع که هر بیمار، نسبت به عوامل برانگیختگی متعدد چه واکنشی نشان می دهد، در درک چگونگی کارکرد اعتیاد به مواد گوناگون بسیار موثر خواهد بود و به شیوه های درمانی بهتر منجر می گردد. این ابزار که «پروژه دلتا» نام دارد، برای اکوسیستم های واقعیت مجازی مختلف مانند Daydream گوگل و Gear VR سامسونگ در دست توسعه است و انتظار می رود طی 6 الی 12 ماه آتی به پایان برسد.

هدف اصلی پروژه دلتا، قرار دادن معتادان در وضعیتی کاملاً مشابه با جهان واقعی است که سبب می شود اشخاص، نیاز به ماده ای خاص را شدیداً حس کنند. به عنوان مثال در یک سناریو، شخص در یک بازسازی دیجیتالی و واقع گرایانه از یک میخانه قرار می گیرد. در این بین، متصدی از بیمار می پرسد که از میان مشروبات الکلی موجود در قفسه، به نوشیدن کدام یک علاقه مند است.

در جهان واقعی، فشار اجتماعی و آسیب پذیری شخص دائم الخمر در چنین موقعیتی، قطعاً به مصرف نوشیدنی الکلی منجر می شود. ناگفته نماند که هنگام بازدید بیمار از این محل، روان شناسی حرفه ای به صورت دائم در کنار وی حضور دارد تا به بررسی احساسات وی پرداخته و آنچه در ذهن او می گذرد را تحلیل کند.

پتنت جدید مایکروسافت نوید ظریف شدن بریدگی نمایشگر در موبایل هایی نظیر آیفون را می دهد

مایکروسافت اخیراً پتنتی را برای جای گیری حسگرهای دوربین جلویی موبایل ثبت کرده که بر اساس آن دوربین جلویی با دوربین مادون قرمز در قالب یک حسگر ترکیب می شوند.

این پتنت که «حسگر تصویر برداری ترکیبی برای ثبت ساخت یافته نور شیء» نام گرفته، اولین بار در مرداد تا شهریور سال 1395 ثبت شده و ممکن است در موبایل سرفس فون آتی این کمپانی تعبیه شود.

در صورت پیاده سازی این پتنت علاوه بر اینکه از فضای مورد نیاز برای دوربین جلویی و حسگرها کاسته می شود، موجب می گردد حسگرهای نور نیز در کنار حسگر مادون قرمز به کار رفته در دوربین تعبیه شود.

به این ترتیب تلفن هوشمند می تواند اطلاعات مادون قرمز و نیز نورهای مرئی را به طور همزمان دریافت کند. این مسئله موجب می شود از عدم انطباق احتمالی تصویر که موجب اشتباه در عمق سنجی تصویر می شود جلوگیری گردد.

شکاف بالایی آیفون 10 که حسگرها را در خود جای داده، از نظر اندازه بیش از حد بزرگ خود و تأثیری منفی که بر زیبایی این موبایل گذاشته، مورد انتقاد بسیاری از کاربران بوده. در صورت قابل پیاده سازی بودن پتنت مایکروسافت، انتظار می رود در آینده شاهد عرضه موبایل هایی با شکاف بالای نمایبشگر ظریف تر باشیم.

همچنین به نظر می رسد موبایلی که حسگرهای بهره مند از این پتنت در آن به کار رفته، می تواند تصاویر با افکت بوکه را ثبت کند. به عبارت دیگر امکان ثبت  تصاویر با پس زمینه و نیز پیش زمینه مات فراهم می شود.

لازم به ذکر است که مایکروسافت در حال حاضر گواهی های مالکیت معنوی بسیاری را در اختیار دارد که آنها را در اختیار بسیاری از سازندگان تلفن های هوشمند اندرویدی قرار می دهد.

همچنین در صورتی که ثبت این پتنت تأیید شود، انتظار می رود، حق استفاده از آن در اختیار شرکت هایی از جمله اپل قرار گیرد. به این ترتیب شاید در آینده به لطف این فناوری، آیفون های آتی از شکاف نمایشگر کوچکتری برای جای دادن حسگرها برخوردار باشند. از سوی دیگر احتمال استفاده از این پتنت در موبایل های اندرویدی از جمله هواوی نیز وجود دارد.

سرمایه گذاری ۱۰ میلیون دلاری اپل و ال جی برای تولید میکرودیسپلی‌های OLED

بر اساس پرونده‌های موجود در کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) به نظر می‌رسد که Valve، اپل و ال جی مشترکاً ده میلیون دلار برای تاسیس شرکتی به نام eMagin سرمایه گذاری کرده‌اند. بر این اساس کمپانی تاسیس شده قرار است میکرودیسپلی‌‌های OLED تولید کند و آنها را در حوزه‌های سلامت، نظامی و صنعتی به کار برد. هرچند در پرونده‌ی ثبت شده توسط SEC، بیانیه‌‌ای از eMagin وجود دارد که خبر می‌دهد سه شرکت یاد شده نیز قرار است از محصولاتش استفاده کنند.

در این بیانیه، eMagin می‌گوید با چند شرکت‌ طراز اول برای طراحی و تولید میکرودیسپلی‌های OLED در حال مذاکره است که این مدل نمایشگر‌ها قرار است در هدست‌های واقعیت مجازی و افزوده نظیر عینک‌های واقعیت افزوده‌ی جدید اپل بکار گرفته شوند.

Gene Munster تحلیلگر معروف ادعا می‌کند این عینک واقعیت افزوده که شایعه شده تا سال آینده به بازار می‌آید، قادر است نسبت به آیفون‌ها سر و صدای بیشتری به پا کند.

کمپانی کوپرتینویی در دی ماه امسال با عرضه‌ی 1.5 ARKit خود برای  توسعه دهندگان، شایعات بسیاری درباره‌ فعالیت دوباره در این حوزه به پا نمود. نرم افزار یاد شده که قسمتی از iOS 11.3 خواهد بود، قابلیت‌هایی جدیدی نظیر قرار دادن آیتم‌هایی روی در و دیوار‌های عمودی خواهد داشت.

کمپانی Valve با همکاری ال جی در حال طراحی یک هدست واقعیت مجازی بوده و قرار است از صفحه‌ نمایش پیشرفته‌ی تولید شده توسط eMagin بهره ببرد که می تواند کیفیت تصویر ۲۰۴۸ در ۲۰۴۸ پیکسل را به ارمغان آورد.

Valve، اپل و ال جی با سرمایه گذاری ده میلیون دلاری خود قرار است ۶،۴۵۱،۶۱۳ سهم از شرکت‌ یاد شده را بین خود تقسیم کنند. طبق قرارداد، این سه کمپانی اجازه خواهند داد ۲،۵۸۰،۶۴۵ سهم دیگر نیز خریداری کنند که ارزش بهای این سهام توسط کمیسیون بورس آمریکا فاش نشده است.  سهام eMagin در جمعه‌ی گذشته با ارزش ۱.۴۵ دلار عرضه شد و تا پایان روز ۵.۴۵ درصد افزایش داشته است.

تصاویر قاب های رسمی گلسی اس 9 منتشر شد

در دو هفته آتی شاهد معرفی موبایل های پرچمدار سری گلکسی اس 9 سامسونگ خواهیم بود. در کنار آنها قرار است تعدادی لوازم جانبی برای آنها نیز معرفی شود که قاب هایی که اخیراً تصاویری از آنها منتشر شده در این میان خواهند بود.

در بین قاب های گلکسی اس 9 و گلکسی اس 9 پلاس دو مدل جدید در سری گلکسی اس به چشم می خورند: «Hyperknit» و «Protective Standing Cover».

به نظر می رسد جنس مدل هایپرنیت بافت دار باشد. همچنین بر اساس مشخصاتی که روی این قاب درج شده، سبک وزن خواهد بود. قاب مذکور در رنگ های قرمز و خاکستری ارائه می گردد.

برای آن دسته از کاربرانی که در پی قاب مستحکم تری هستند، مدل دوم که پیش از این برای گلکسی نوت 8 نیز ارائه شده بود، در نظر گرفته شده است. این قاب از استاندارد نظامی «MIL-STD-810G-516.7» بهره می برد. به این ترتیب در مقابل سقوط از ارتفاع 1.5 متری، گرد و غبار و دمای شدید نیز از تلفن هوشمند محافظت می کند. همچنین پایه ویژه ای برای قرار گرفتن به صورت افقی روی میز برای آن در نظر گرفته شده که امکان مشاهده آسان ویدیو را فراهم می آورد. این قاب در رنگ های مشکی و نقره ای ارائه می گردد.

در تصاویر منتشر شده قاب «Clear View Standing Cover» به چشم می خورد که پیش از این مشابه آن برای موبایل های گلکسی اس 8، گلکسی اس 8 پلاس و نیز گلکسی نوت 7 ارائه شده بود. این قاب در رنگ های آبی، طلایی و بنفش عرضه می گردد. انتظار می رود این قاب مشابه با مدل های عرضه شده برای موبایل های پیشین، زمان تنظیم شده برای ساعت زنگ دار را در طول شب نمایش دهد.

قاب دیگر از جنس آلکانترا و در رنگ های مشکی، آبی، سبز نعنایی و قرمز است؛ جنسی که لمس آن حسی شبیه به جیر را القا می کند. این قاب از چیپ ویژه NFC بهره می برد و مشابه آن اولین بار برای گلکسی اس 8 ارائه شد.

قاب «LED View Cover» امکان نمایش اعلان ها، تماس، میزان باتری و ساعت را از طریق LED های قرار گرفته در زیر پوشش رویی نمایشگر فراهم می کند و در رنگ های بنفش و احتمالاً مشکی ارائه می گردد.

در نهایت قاب سیلیکونی از سوی سامسونگ در رنگ های آبی، خاکستری و صورتی ارائه می شود.

انتظار می رود تمامی قاب های مذکور برای هر دو موبایل گلسی اس 9 و گلکسی اس 9 پلاس روانه بازار شود. البته احتمالاً رنگ های دیگری نیز برای برخی از این قاب ها در نظر گرفته خواهد شد.

یادآوری می کنیم که سامسونگ به طور رسمی اعلام کرده موبایل های گلکسی اس 9 و گلکسی اس 9 پلاس را در 6 اسفند ماه سال جاری، تنها یک روز قبل از آغاز رسمی کنگره جهانی موبایل در بارسلون اسپانیا رونمایی خواهد کرد.